Bacak damar tıkanıklığına karşı yapılması gerekenler nelerdir?

Bacaklara giden damarların ateroskleroza (damar sertliği) bağlı tıkanması sonucunda ortaya çıkan tabloya periferik arter hastalığı adı verilir.

Periferik arter hastalığının görülme sıklığı % 12 civarında saptanmıştır. Hastalık kadın ve erkekte eşit oranda saptanır. Bu hastalık, kalp krizi ve beyin felci gibi diğer damar tıkanıklığı sonucunda oluşan hastalıklarla daha fazla beraber gözlenmektedir. Özellikle bacak damarlarında tıkanıklığı olanların kalp krizi veya diğer nedenlerden ölüm oranı 3-4 kat daha fazladır. Ağır tıkanıklıklarda yıllık ölüm oranı % 25'e kadar çıkar.


Risk faktörleri nelerdir?

• Yaş: Hastalık 40 yaş ve üstü daha fazla gözlenmektedir.

• Sigara içimi: Özellikle 10 yılın üstünde ve günde 1 paket sigaradan fazla tüketen kişilerin hastalığa yakalanma oranı çok artmaktadır.

• Şeker hastalığı: Şeker hastalığı olan kişilerde damar yapısında daha hızlı bozulma olduğu için tıkanma da daha hızlı gerçekleşecektir.

• Kan yağlarında yükseklik: Hastalardaki kan kolesterol seviyelerindeki yükseklik damar yapısını bozarak tıkanıklığı şeker hastalığı gibi hızlandırmaktadır.

• Hipertansiyon: Kan basıncı yüksekliği de damar sertliğine gidişi hızlandırarak tıkanıklığın oluşmasında rol oynamaktadır.

Hastalık nasıl anlaşılır?

Hastalarda ilk gözlenen bulgu bacak ağrısıdır. Bu ağrı yürürken artar, dinlenme ile azalır. Özellikle baldır bölgesinde şiddetli hissedilir. Hastaların bir kısmında kan akımındaki azalmaya bağlı olarak bacaklarda yaralar ve kangren gözlenir. Hastalığın şiddeti gittikçe atar ve sonunda 5 yıl içinde % 5 kadarının ayağı kesilmek zorunda kalır.

Sigara bırakılmalıdır...

Bacak ağrısı ile karşılaşan ve 40 yaş üstü kişilerin özellikle yürümekle ağrıları artıyorsa mutlaka bir doktora başvurmaları gerekmektedir. Bu hastalara bacak damarlarının dopler ultrasonu yapılarak damar yapısında tıkanıklık düzeyleri saptanmaktadır.

Bacak damarlarında tıkanıklık saptanan bir kişinin en önemli korunma yolu sigaranın bırakılmasıdır. Sigaraya devam edilmesi halinde bacak kangreni kaçınılmazdır. Hastaların daha sonra yüksek olan kan kolesterol ve trigliserid oranları düşürülmelidir. Bu tedavi kişiyi kalp krizinden de koruyarak iki kat yarar sağlayacaktır. Şeker hastalığı olan ve şeker düzeyleri dengede olmayan hastaların derhal şeker takiplerinin yapılarak açlık şeker düzeylerinin indirilmesi sağlanmalıdır. Bu tipte hastalarda kan basıncında yükseklik saptandığı için kan basınçlarını da indirmek çok doğru bir davranış olacaktır. Tuz alımları da bu nedenle kısıtlanmalıdır.


Nasıl tedavi edilir?

Amaç, tıkanık damarın açılmasıdır. Hastada ani bir damar tıkanıklığı gelişmemişse tıbbi tedavi yöntemleri kullanılmalıdır. Hastalığın tıbbi tedavisinde ilk önce aspirin verilir. Yanında hastalara pıhtılaşmayı önleyici bir takım ilaçlar ve egzersiz tedavisi uygulanır. Son yıllarda damar genişleticiler ve bu bölgedeki oksijenlenmeyi düzenleyici ilaçlar kullanılmaya başlamış.

Kaynak :dahiliye Uzmanı Dr. Soner Dileklen Bacaklara giden damarların ateroskleroza (damar sertliği) bağlı tıkanması sonucunda ortaya çıkan tabloya periferik arter hastalığı adı verilir.

Periferik arter hastalığının görülme sıklığı % 12 civarında saptanmıştır. Hastalık kadın ve erkekte eşit oranda saptanır. Bu hastalık, kalp krizi ve beyin felci gibi diğer damar tıkanıklığı sonucunda oluşan hastalıklarla daha fazla beraber gözlenmektedir. Özellikle bacak damarlarında tıkanıklığı olanların kalp krizi veya diğer nedenlerden ölüm oranı 3-4 kat daha fazladır. Ağır tıkanıklıklarda yıllık ölüm oranı % 25'e kadar çıkar.


Risk faktörleri nelerdir?

• Yaş: Hastalık 40 yaş ve üstü daha fazla gözlenmektedir.

• Sigara içimi: Özellikle 10 yılın üstünde ve günde 1 paket sigaradan fazla tüketen kişilerin hastalığa yakalanma oranı çok artmaktadır.

• Şeker hastalığı: Şeker hastalığı olan kişilerde damar yapısında daha hızlı bozulma olduğu için tıkanma da daha hızlı gerçekleşecektir.

• Kan yağlarında yükseklik: Hastalardaki kan kolesterol seviyelerindeki yükseklik damar yapısını bozarak tıkanıklığı şeker hastalığı gibi hızlandırmaktadır.

• Hipertansiyon: Kan basıncı yüksekliği de damar sertliğine gidişi hızlandırarak tıkanıklığın oluşmasında rol oynamaktadır.

Hastalık nasıl anlaşılır?

Hastalarda ilk gözlenen bulgu bacak ağrısıdır. Bu ağrı yürürken artar, dinlenme ile azalır. Özellikle baldır bölgesinde şiddetli hissedilir. Hastaların bir kısmında kan akımındaki azalmaya bağlı olarak bacaklarda yaralar ve kangren gözlenir. Hastalığın şiddeti gittikçe atar ve sonunda 5 yıl içinde % 5 kadarının ayağı kesilmek zorunda kalır.

Sigara bırakılmalıdır...

Bacak ağrısı ile karşılaşan ve 40 yaş üstü kişilerin özellikle yürümekle ağrıları artıyorsa mutlaka bir doktora başvurmaları gerekmektedir. Bu hastalara bacak damarlarının dopler ultrasonu yapılarak damar yapısında tıkanıklık düzeyleri saptanmaktadır.

Bacak damarlarında tıkanıklık saptanan bir kişinin en önemli korunma yolu sigaranın bırakılmasıdır. Sigaraya devam edilmesi halinde bacak kangreni kaçınılmazdır. Hastaların daha sonra yüksek olan kan kolesterol ve trigliserid oranları düşürülmelidir. Bu tedavi kişiyi kalp krizinden de koruyarak iki kat yarar sağlayacaktır. Şeker hastalığı olan ve şeker düzeyleri dengede olmayan hastaların derhal şeker takiplerinin yapılarak açlık şeker düzeylerinin indirilmesi sağlanmalıdır. Bu tipte hastalarda kan basıncında yükseklik saptandığı için kan basınçlarını da indirmek çok doğru bir davranış olacaktır. Tuz alımları da bu nedenle kısıtlanmalıdır.


Nasıl tedavi edilir?

Amaç, tıkanık damarın açılmasıdır. Hastada ani bir damar tıkanıklığı gelişmemişse tıbbi tedavi yöntemleri kullanılmalıdır. Hastalığın tıbbi tedavisinde ilk önce aspirin verilir. Yanında hastalara pıhtılaşmayı önleyici bir takım ilaçlar ve egzersiz tedavisi uygulanır. Son yıllarda damar genişleticiler ve bu bölgedeki oksijenlenmeyi düzenleyici ilaçlar kullanılmaya başlamış.

Kaynak :dahiliye Uzmanı Dr. Soner Dileklen